O zamane Anadolu’yu ele geçirme babında Pontos kralı 6. Mithridates tüm Galatia Krallığının beylerini şölene aileleriyle çağırarak öldürtür ki, katliamdan dövüşerek kurtulmayı başaran üç Galat beyinden birisi, daha sonra Galatia Krallığını kuracak olan Deiotaros idi. Tolistobogi boyunun şefi Deitoros M.Ö 115 yılında doğmuştur. Kral ünvanı alarak Galat boyundan Tolistobogların başına tetrarhes Deiotaros geçmiştir. Deiorosa verilen krallık ünvanı M.Ö 59 yılında Roma senatonunca onaylandı. Yani gerçekte Deiotaros Krallığı resmileşerek toprakları Amisos un yani '' günümüz Samsun'' batısından, Pharnakeia ''günümüz Giresun'' ve Trapezus '' günümüz Trabzon'' içine alan tüm kıyı kesimini oluşturur.
Deiotarosun babası, ünlü bir Galat şefi olan Sinoriks idi. Amisosun '' Samsun'' batısındaki hals '' günümüz Kızılırmak'' itibaren başlayan sınırları zenginliklerle dolu ve ticarette büyük gelişmeler göstermişlerdi. Deiotaros, Tolistobogilerin bilinen beş çeşit sikkeleri bulunmaktadır, 17,18 mm, 5,57-4,54 gr. Zeus defne taçlı başı sağa, 16 mm, 5,45 gr Galatia kalkanı, 24 mm, 11,56 gr. Çift bereket boynuzlu, 25 mm, 12,99 gr. Kılışüstü kanatlı kartal figürlü çok nadirler arasında yeralmaktadırlar.
Detarosla aynı zamanda kral olan, Trokmenlerin şefi Brogitaros, Deiotarosun damadı ve krallığında gözü olan bir kişiydi. Deitarosun Caesar'a ''Sezar'' karşı suikast planlamış olduğunu Romaya ihbar ettiğide kayıtlardadır. Deiotarosun yaşamının son yıllarında kendi adını taşıyan, Deiotaros II yi varis seçtiği bilinir. En güzel günler sizlerin olması temennisiylen;
Araştırmacı Yazar
Volkan Yaşar BERBER