Tarihte unutulmaz bir iz bırakan Çanakkale Savaşları Birinci Dünya Savaşı içinde, tarihin en kanlı savaşları olarak bilinir. 250 bini aşkın şehidimizin ve yüz binlerce gazimizin bir destan yazdığı Çanakkale Savaşları, Türk tarihinde de unutulmaz bir iz bırakmıştır. Çanakkale Savaşları 3 Kasım 1914 ve 18 Mart 1915 tarihleri arasında Çanakkale Boğazı'nda cereyan eden bir seri deniz savaşlarıyla ve 25 Nisan 1915 - 8/9 Ocak 1916 arasında Gelibolu Yarımadası'nda tarihleri arasında yapılan kara savaşları kapsamaktadır. Türk ordusunun I. Dünya Savaşı’nda zafer kazandığı tek cephe Çanakkale Cephesi olmuştur. Bu cephe, İtilaf Devletleri’nin saldırısı sonucu açılmış bir cephedir. Türk Tarihi'nde çok önemli bir yere sahip olan Çanakkale Zaferi, İngiltere ve Fransa ile onların getirdikleri sömürge askerleriyle Türk milleti arasında gerçekleşmiş bir savaştır. Düşmanın bir hedefi vardı, o da boğazları geçerek İstanbul'u ele geçirmek ve Osmanlı Devleti'ni savaş dışı etmekti. I. Dünya savaşı, İtilaf Devletleri ile İttifak Devletleri arasında gerçekleşmiştir. Osmanlı Devleti Almanya, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu aynı safta yer almaktaydı. İtilaf Devletleri ise İngiltere, Fransa, Rusya gibi devletlerden oluşmaktaydı. İtilaf devletlerinden İngiltere ve Fransa, aynı blokta yer alan Rusya'ya yardım götürmek, İstanbul'u ele geçirip Osmanlı'yı savaş dışı bırakmak için Çanakkale Boğazı'na saldırdı. Düşman askerlerinin boğazı geçme girişimleri Türklerin direnişiyle karşılaştı. Denizden ve karadan yapılan savaşlar 18 Mart 1915'te başladı. Düşman donanması bütün gücüyle yüklenmesine rağmen deniz savaşlarında başarısız oldular. Denizden geçemeyen düşman kuvvetleri karadan geçme yolunu denediler. 25 Nisan 1915'te kara savaşları başladı. Türk askeri, 19. Tümen komutanı Mustafa Kemal’in emriyle "Ben size taarruz emretmiyorum. Ölmeyi emrediyorum. Biz ölünceye kadar geçecek zaman içinde yerimize başka kuvvetler ve başka komutanlar geçebilir" saldırıya geçti. Türk ordusu büyük bir zafer kazandı. Kumkale, Beşike, Bolayır, Seddülbahir, Arıburnu, Kabatepe, Conkbayırı ve Anafartalar'da savaşlar Türk ordusunun başarısıyla sona erdi. Çanakkale'yi geçemeyeceklerini anlayan düşman ordusu, 1916 kışında geri çekilmek zorunda kaldı. Çanakkale savaşlarında 250 binin üzerinde Türk askeri şehit düştü. Düşman ordusunun kayıpları ise bu sayıdan daha fazlaydı. Bu savaşta İngilizlerin dünyaca meşhur deniz donanmaları, Nusret mayın gemisinin döşediği mayınlar ve Türk topçusunun isabetli atışları neticesinde Boğazın derin sularına gömülmüş, adeta savaşın kaderi değişmiştir. Düşman askerlerinin Gelibolu Yarımadasına yaptıkları çıkartma ve günlerce süren kanlı muharebelerin sonucunda Türk askeri yüzbinlerce şehit vermesine karşın düşmanı Çanakkale’den geçirmemiştir. Çanakkale Savaşı’nın Nedenleri, Sonuçları, Türk ve Dünya Tarihi Açısından Önemi Çanakkale Savaşı’nın Nedenleri -İtilaf Devletleri’nin Çanakkale Boğazı’nı geçerek, savaştan çekilmesini istemediği Çarlık Rusyası’na ekonomik ve askeri yardım götürmek istemeleri. -İtilaf Devletleri’nin Boğazları ve İstanbul’u alarak Osmanlı Devleti’ni savaş dışı bırakmak istemeleri. -İtilaf Devletleri’nin savaşı kısa sürede sonuçlandırmak istemeleri. -İtilaf Devleri’nin Balkanlardan İttifak Devletleri’ne yeni bir cephe açarak, Balkan devletlerini kendi yanında savaşa sokmak istemeleri. -İtilaf Devletleri’nin Balkanlarda açacağı yeni cephe ile İttifak Devletleri arasındaki bağı koparmak istemeleri. Çanakkale Savaşı’nın Sonuçları -I. Dünya Savaşı’nın iki yıl kadar uzamasına sebep olmuştur. -İngiltere ve Fransa’dan yardım alamayan Çarlık Rusyası’nda Bolşevik İhtilâli çıkmış, Rusya savaştan çekilmek zorunda kalmıştır. -Bulgaristan İttifak Devletleri yanında savaşa girmiş, böylece Osmanlı Devleti ile Almanya arasında karadan bağlantı kurularak, Alman yardımlarının Osmanlıya daha kolay ulaşması sağlanmıştır. -İngiliz ve Fransız donanmaları büyük ölçüde zarar görmüştür. -Mustafa Kemal’in bu cephede gösterdiği başarı, askeri dehasını ortaya koymuş ve Kurtuluş Savaşı’nın lideri olmasında etkili olmuştur. -Çanakkale Zaferi, Milli Mücadele ruhunun doğmasında etkili olmuş, Osmanlı Devleti’nin saygınlığı artmıştır. -Sömürge olan toplumlarda milli kurtuluş fikrinin uyanmasında etkili olmuştur. -500.000’e yakın insan hayatını kaybetmiştir. Çanakkale Savaşı’nın Türk ve Dünya Tarihi Açısından Önemi Osmanlı Devleti I. Dünya Savaşı’nda sadece bu cephede başarı elde etmiş ve tarihinin en büyük savunma savaşını kazanmıştır. Tüm dünyada Türklerin saygınlığı artmış, haklı mücadelesi kabul görmüştür. Boğazların Önemi Boğazlar, dünya coğrafyasında bulunduğu stratejik konumu açısından, geçmişte olduğu gibi bugünde önemli bir geçiş yeridir. Avrupa ile Asya’yı birbirine bağlayan Boğazlar, ekonomik açıdan tarih boyunca büyük bir öneme sahip olmuştur. Boğazlara sahip olmanın tüm dünya ticareti ile yakın ilişkide olmak anlamına geldiğini iyi bilen bazı ülkeler, tarih boyunca boğazlarda hâkimiyet kurmanın hesapları içerisinde olmuşlardır. Çanakkale Savaşı bu anlamda tarihsel bir öneme sahip olmakla birlikte Türk milletinin Anadolu’daki gücünün varlığı ile de doğru orantılıdır. Birçok nedenlere dayandırılan bu savaşın Türkler tarafından kaybedilmemesi Türk ve Dünya tarihi açısından birçok gelişmelere sahne olmuştur. Çanakkale Zaferi tarihsel açıdan bütün dünya toplumlarını etkilemiş destansı bir zaferdir. Türk askerleri Çanakkale Savaşı’nda olağanüstü bir mücadele örneği sergileyerek her ne pahasına olursa olsun düşmana geçit vermemiştir. Bu büyük zafer, Mili Mücadele ruhunun bütün yurtta artmasına sebep olduğu gibi, sömürge altında bulunan dünya toplumlarının bile “milli kurtuluş fikri” taşımasına sebep olmuştur. Bu fikir, ileriki yıllarda sömürge altında bulunan ülkelerin bağımsızlık mücadelesine girmelerini sağlamış, sömürgeci devletlerin işini zora sokmuştur.

Gerzeli Şehitlerimiz:

Vatan, Bayrak, Ezan ve Namus onlara emanetti. Ölmeden emanetlere sahip çıkamayacaklarını un.... Gerze'ye dönmekten vazgeçtiler. Ruhları Şad Olsun...