İnsan ; kâinatın nazik , nazenin ve de nazlı misafiri . Her şey onun için hazır edilmiş ve insan o güzelliklerin son meyvesi olarak yaratılmış , eşref-i malûkat , yaratılmışların en şereflisi . Hayvanlar , bitkiler , ağaçlar ve diğer unsurlar ise insana hizmetkâr . Tefekkürî olarak insan ve hayvanın yaratılış ve yaşayaşını kıyaslamak istiyorum .

                               İnsan sanki dünyaya ; tekâmül etmek , kabiliyetini geliştirmek , olgunlaşmak ve kulluğunu kabûl  edip , yaşamak için gönderilmiş . Diğerleri ise ; görevleri öğretilerek , insana bu şerefli misafire  hizmet etsinler diye gönderilmiş .

                               "Andolsun biz insanı çamurdan (süzülmüş) bir hülasadan yarattık. Sonra onu (Hz. Adem`in nesli olan) insanı sarp ve metin bir karargâhta (rahimde) bir nutfe (zigot) yaptık. Sonra o nutfeyi  alâka (yapışan şey) haline getirdik, derken o alâkayı mudga (bir çiğnem et) yaptık, o bir çiğnem eti kemik(lere) çevirdik (ve) o kemiklere de et (kaslar) giydirdik. Sonra onu başka yaratılışla inşa ettik (can verdik, konuşma verdik)..." ( Mü’minun Suresi  ; 12 - 14 )  Ayetlerde de gördüğümüz gibi , insan ; bir damla sudan yaratılmıştır . Özenerek , bezenerek 9 aylık zaman diliminde adım adım yaratılmış . O karanlık anne rahminde ; göz , kulak gibi organlara ihtiyacı olmadığı halde , bu cihazlar uygun yerlere , yine insan için takılmış . O dar mekânda gelişme anında bebeğin ne isteği veya neye ihtiyacı varsa ; ‘’açerme’’  şeklinde anneye o istek verilmiş . Baba da mecburen koşturup annenin o arzu ve isteklerini yerine getirmiş . Zamanı gelip , bebek dünyaya geldiğinde ,  göbek kordonunun görevi  noktalanmış . Annedeki süt tulumbacıklarının muslukları açılmış . Her şey insan için ; ölçülü , zamanında olacak şekilde plânlanmış . Çocuk doğmadan süt yok , doğumla birlikte süt var . Acizliğimize paralel olarak nimetler bize koşturuluyor . Acizliğimize , zayıflığımıza  ve fakirliğimize karşılık ; şefkat ve merhametle nimetler bizim için uygun vakitlerde hazır hale getiriliyor .Bir miktar kabiliyetlerimiz gelişince nimetler bizim çalışmamıza bağlı hale dönüşüyor . Çorba içmeye veya katı yemeye ,  mama yemeye başladığımızda  sütün kesilmesi gibi . Ancak yine şefkat ve merhamet kanatları insan yavrusunu üzerinde . Bir iki yılda anne ve babamızın yardımıyla ancak yürümeyi öğrenebiliyoruz . 18 – 20 yılda kâr ve zararı ayırt edebiliyoruz . Bazen onu da beceremiyoruz . Buradan da anlaşılıyor ki ; insan dünyaya tekemmül etmek , gelişmek , kulluk zirvesine çıkıp ; insan-ı kâmil ismine lâyık olabilmek için gönderilmiştir . ’’Îmân, insanı insan eder; belki insanı sultan eder. Öyle ise insanın vazîfe-i asliyesi, îmân ve duâdır. Küfür, insanı gayet âciz bir canavar hayvan eder. Şu mes’elenin binler delillerinden, yalnız hayvan ve insanın dünyaya gelmelerindeki farkları, o mes’eleye vâzıh bir delildir ve bir burhân-ı kātı‘dır. Evet, insaniyet îmân ile insaniyet olduğunu, insan ile hayvanın dünyaya gelişindeki farkları gösterir. Çünki hayvan dünyaya geldiği vakit, âdetâ başka bir âlemde tekemmül etmiş gibi, isti‘dâdına göre mükemmel olarak gelir. Yani gönderilir. Ya iki saatte, ya iki günde veya iki ayda, bütün şerâit-i hayatiye­sini ve kâinâtla olan münâsebetini ve kavânîn-i hayatiyesini öğrenir. Meleke sâhibi olur. İnsanın yirmi senede kazandığı iktidâr-ı hayatiyeyi ve meleke-i ameliyeyi, yirmi günde serçe ve arı gibi bir hayvan tahsîl eder. Yani ona ilhâm olunur. Demek, hayvanın vazîfe-i asliyesi, taallümle tekemmül etmek değildir. Ve ma‘rifet kesb etmekle terakkî etmek değildir. Ve aczini göstermekle meded istemek, duâ etmek değildir. Belki vazîfesi isti‘dâdına göre taammüldür, amel etmektir. Ubûdiyet-i fiiliyedir.’’ (RNK.- 23.Söz – 4.Nokta)

RİZE