Tarihi kaynaklarca, Oğuz Han'ın Günhan, Ayhan, Yıldızhan, Gökhan, Dağhan, Denizhan adlarında altı oğlu vardı. Bunlardan ilk üç oğlundan gelmiş olan Gün, Ay, Yıldızhanlar sağ kolu ve Gök, Dağ, Denizhan oğulları sol kolu temsil ederdi. Oğuz Han'ın altı oğlundan her birinin dört boyu olup hepsi yirmi dört boydu. Oğuz aşiretleri bu dört boydan gelmişlerdir. Velakin Oğuzlara düşman olarak Oğuz Han'ın kardeşleri ve amcaoğullarından Uygur, Kankli, Karluk, Kıpçak, Kalaç, Ağaçeri, Ayferi boyları da mevcut idi. Bu boylar derecelendirilerek lanse edilirdi ki şu şekildedir. Gün Han'ın derece sırasıyla Kayı, Bayat, Elkaevli, Karaevli denilen dört boyu, Ayhan Han'ın derecesine göre Yazır, Düger, Dodurga, Yaperli, boyları olup, Yıldız han'ın Avşar, Kızık, Beğdili, Kargın boyları mevcut idi. Tarihi kaynaklarca Osmanlı Devletini kuran hanedanın, Sol koldaki Üçok'un birinci kolu olan Gökhan'ın derecesine göre Bayındır, Biçne, Çavundur, Çepni boyları, Dağhan'ın Salur, Eymür, Alayundlu, Üreğir boyları olup, Denizhan'ın ise İğdür, Bunduz, Yıva, Kızık boyları mevcut idi. Oğuzların sağ kolu olan Günhan kolunun Kayı boyundan oldukları kesinlik kazanmıştır.
Elbetteki bu boyların her birinin kendine göre manası mevcuttur ki belirtmek isterim,Kayı boyu, Kuvvet, kudret, muhkem sahibi. Bayat boyu,Devletli, nimetli. Elkaevli boyu, Her yere yarar, muvafakat ederler. Karaevli boyu, Karar çadırlı olduklarındandır. Yazır boyu, Çok vilayet sahibi, iller ağası. Düger boyu, Dirilmek için toplanan, bir yere gelen. Dodurga boyu, Mülk sahibi, yasa sahibi. Yaperli boyu, İşini beceren kimse. Avşar boyu, Çevik, ava ve canavara hevesli. Kızık boyu, Kuvvetli ve yasakta cehd ve gayret sahibi. Beğdili boyu, Beylerin sözü aziz, sözü değerli. Kargın boyu, Ulu aşlı, doyurucu. Bayındır boyu, Daima bay ve nimetli. Biçene boyu, İyi vuruşucu, gayretli. Çavundur boyu, Namuslu. Çepni boyu, savaşçı bahadır. Salur boyu, Saldırı nerede yetişirse kılıç vuru. Eymür boyu, Ulu, zengin. Alayundlu boyu, Kısrakları iyi ve ala atlı. Üreğir boyu, Daima iyilik ve ihsan edici. İğdir boyu, İyilik, ululuk, bahadırlık. Yıva boyu, Mertebesi hepsinden üstün. Bunduz boyu, Mütevazi ve hizmet edici. Kızık boyu, Herkesten aziz ve muhterem manaları taşıyan boyların her biri ayrı beldelerde yerleşke kurmuşlardır.
Bu kayıların Anadolu'ya göçleriyle dağıldıkları bilinmektedir bir çoğu az süreli egemenliklerini kaybederek dağılmışlardır. Bunlardan Kayılar evvelce Ahlat'a yerleşip oradan Erzincan ve Erzurum'a, sonrasında Amasya'ya gelmiş oradan da Halep taraflarına göç etmişlerdir. Fakat Caber kalesi civarında reisleri Süleyman Şah'ın Fırat'ı geçerken boğulması üzerine Kayılar ikiye ayrılmış bir kısmı orada kalmış diğer kısmı Çukurova'ya gelerek yerleşmişlerdir. Sonrasında Çukurova'ya gelmiş olanlar da ikiye bölünerek bir kısmı Erzurum civarına Pasin ovasına Sürmeliçukur'a gelmiş ve burada da aralarında ihtilaf çıkarak bir kısmı asıl yurtlarına dönmüşler ve Ertuğrul ile kardeşi Dündar2ın emrindeki dörtyüz çadır halkı bir müddet Sürmeliçukur'da kaldıktan sonra Moğolların akınları sebebiyle, Konya Selçuki Alaüdin Keykubad'a müracaat ederek Karacadağ, söğüt, Domaniç taraflarına Rum hududuna doğru yerleştirilmişlerdir.
Araştırmacı Yazar
Volkan Yaşar Berber