Genellikle bütün memleketlerde toprak altından çıkan tarihi eşyaların derhal hükümete bildirilmesi kanun gereğindedir. Çoğunlukla toprak altından çıkan paralar muhtelif madenlerden mamul olanlar bir arada olarak bulunur. Bunlar çoğunlukla topraktaki asitler tesiriyle birbirlerini tahrip etmiş ve külçe halinde kaynamış olurlar. Böyle külçelerin birbirinden ayrılıp temizlenme işi her halde müzelere teslim edilerek yaptırılmalıdır. Uzmanlar ayırma işi için evvela metal cinsini tayin ederler. Bir metal paranın üzerinde bakıroksit bulunması onun mutlaka bakırdan mamul olmasını gerektirmez. Zira başka bir bakır para veya bakır parçasından ileri gelmiş bir oksitlenmede olabilir.
Madeni para üzerindeki asfaltlak benzin veya terebentin ile temizlenir. Madeni para firnis ile laklanmışsa 3 kısım terebentin,1 kısım benzin,1 kısım alkolden oluşmuş bir banyoya konarak su buharında yavaş yavaş ısıtılır. Eski yağlıboyalar amonyak ile temizlenir, fakat moltofort veya gürüncek gibi özel maddelerle temizlenmesi daha iyidir. Jelak laklanmış paralar ispirtoya konur. İspirtolu laklarla laklanmış paralarda ispirto ile temizlenir. Sertlenmiş vernikli paralar kloroforma konur. Zaponlaklı paralar asetonla temizlenir. Eskimiş paratin veya yağ suda kaynatılarak temizlenir. Yalnız bu esnada paranın arasıra döndürülmesi ve suyun üzerine çıkan yağların alınması lazımdır. Bu eyleme suyun üzeri yağlanmamaya başlayıncaya kadar devam eder. Parafinin benzinle temizlenmeside mümkündür. Gümüş paralar tuzruhu ile matlaştırılır. Bunun için gümüş para bir sac parçası üzerine konarak gaz alevinde hafif ısıtılır aşağı yukarı 80 derece, sonra ince bir parafin çubuğu alınıp değişmesi icap eden yerlere sürülerek oraları parafinlenir. Bu şekilde hazırlanan para evvela konsantre tuzruhuna, sonra amonyağa batırılır. Çıkarılıp suda çalkanarak kontrol edilir. Yeteri derecede matlaşmışsa eylem tekrarlanır. İstenildiği kadar matlaştırıldığında sıcak suyla parafini çıkarılır. En güzel günler sizlerin olsun dileğiyle,
Saygılarımla;
Volkan Yaşar BERBER
Araştırmacı yazar
berbervolkan@yahoo.com
haydar lolan 4 Yıl Önce
merhaba eski paralarin temizlenme formuluyle ilgili yazinizi buyuk bir keyifle okudum. sorum sudur: eski kagit paralarimizi zedelemeden nesil yikayabilir, temizleyebiliriz? malum; kirli olan kagit paralar net olarak secilemiyor. ayrica kotu bir gorunum veriyor. not: para koleksiyonu hobim var. sorumun sebebi bundandir. yahoo adresiniz mesajimi bana, geri iletiyor. selamlar facebook: haydar lolanahoo
Bera bayar 4 Yıl Önce
Peki madeni paraların üzerindeki toprak nasıl çıkartılır