Gerze Yangın Evlerinin Çatıları Sökülürken, Yarattığı Tehlikelerden Bi Haberiz!

Çok Değerli Gerze Gündem Gazetesi Okurlarım. Gerze Yangın Evleri Çatı örtüsünün Asbest veya Amyant ismiyle de bilinen lifli bir yapıya sahip kanserojen içeren mineralli bir maddedir.

Yüksek ısıya dayanıklı asbest mineralinin kanserojen özelliği dünyada 1950'lerden beri biliniyormuş. Avrupa'nın bir çok ülkesi 1990'ların sonuna kadar bu ürünü sanayi ve inşaatlarda kullanmışlardır.

Bu nedenle, çatı kaplamalarından, yağmur suyu borularına, bina iç bölmelerine kadar pek çok yerde asbestli yapı malzemeleri kullanılmıştır.

Bir saç telinden 2 bin kez daha ince olan asbest lifleri, havaya karışıp solunum yoluyla hastalıklara yol açtığı gibi,el yada ayak parmak ucundan batan bir asbest parçası da vücudun içinde yürüyüp kalbe kadar ulaşabiliyormuş!

İlçemiz Gerze de asbest çatılı evler yıkılırken herhangi bir önlem alınıyor mu? Ben görmedim! Yada ben yanılıyorum!

Türkiye'de hangi binaların asbestli malzeme içerdiğine dair sistematik bir çalışma bulunmuyormuş! Bu durum son yıllarda hız kazanırken kentsel dönüşüm uygulamalarının halk sağlığına verdiği psikolojik zararların yanı sıra fizyolojik etkilerini de ölçemez kılıyormuş! Yönetmeliğe göre asbestli çalışmaların kaydının tutulması mecburi imiş! İlçemizde yıkılan bu binalarla ilgili bir kayıt tutulmuş mu? Mutlaka tutulması gerekirmiş!

Çalışma Ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı:

25- Ocak- 2013 tarihli 28539 sayılı Resmi Gazete de Yayımlanan Asbestle çalışmalarda Sağlık Ve Güvenlik Önlemleri Hakkındaki Yönetmelik; 19 ve 20'nci maddelere dayanılarak hazırlanmıştır.

Soru: İlçemizde bu yönetmelik maddelerindeki hükümlere göre yıkım uygulamaları yapılmış mı?

BİNA YIKIM ÖNCESİ:

1-Yıkım izni alınır.

2-Asbest ölçümü ve risk değerlendirmesi yapılır.

3-İş planı yapılır.

4-Asbestin etrafa yayılmayacağı bir çalışma sistemi kurulur.

BİNANIN YIKIM SIRASI:

Asbest söküm uzmanı nezaretinde, asbest söküm çalışanı tarafından yapılır.( Söküm uzmanı ve çalışanının özel kıyafetleri: Maskesi, eldiveni, kaskı mutlaka olacak.)

Havadaki asbest oranının ölçümü sınırı geçerse;

a-Solunum sistemi ve kişisel koruyucu donanımı çalışanların kullanması.

b-Uyarı levhalarının asılması. ( Sınır değeri aşılırsa.)

c-Asbest veya asbestli tozun çalışma alanı dışına yayılmasını önlemek.

BİNA YIKIM SONRASI:

1-Asbestli malzeme, sızdırmaz paketler içinde taşınır ve diğer malzemelerden ayrı depolanır.

2-Asbestli atıklar, içinde asbest olduğu belli olacak şekilde etiketlenir ve yönetmeliğe uygun şekilde yok edilir.

Asbest içerme riski bulunan ortamlar asbestle çalışma yönetmeliğinde tarif edilenlerle sınırlı. Yani Anayasal Düzenlemelerin günümüz pratiklerine yetersiz kaldığını söylemek mümkün!

ASBEST HAKKINDA BAZI AÇIKLAYICI KISA BİLGİLER:

Asbest İnsan Sağlığına Zararlı mı?

Bu kanserojen madde, Anadolu'da ceren toprağı, çel pek, çorak toprak,höllük ve ak toprak gibi isimlerle bilinmektedir.

Bu maddenin kullanımı, özelliklerinden dolayı çok eski çağlardan itibaren başlamıştır.

Yapılan tarihi araştırmalarda bu maddenin 2500 sene öncesine kadar kullanıldığı ortaya çıkmıştır. Fakat minerale sihirli bir madde olarak bakılması 19. Yüzyılın ikinci yarılarında gerçekleşmiştir.

Bunun nedeni ise asbestin ısı ve elektriği yalıtması ve de asitlere karşı dayanıklı olmasıdır. Ama bu maddenin sihiri ve büyüsü maddenin kanserojen madde olduğu tespit edilince sona ermiştir. Bu tespitten sonra, bu madde öldürücü toz tanımını almıştır.

NERELERDE KULLANILIR:

İlk olarak sihirli madde olarak anılan, fakat öldürücü toz tanımını alan bu mineralin, günümüzde 3000'den fazla kullanım alanı bulunmaktadır. Kullanım alanlarından en öne çıkanlar ise uçak,gemi ve otomobil sanayisi, inşaat sektörü ve de ses ve ısı izolasyonlarıdır.

YOL AÇTIĞI HASTALIKLAR:

Asbest kanserojen bir maddedir ve insan sağlığını tehdit eden bir yapıda bulunur.Bu nedenle asbest mineralinin sebep olduğu bazı hastalıklar bulunmaktadır.

Mezotelyoma Hastalığı: Bu hastalık, asbest maddesinin yol açtığı en tehlikeli hastalık konumundadır. Akciğer zarı ve karın kanseri mezotelyoma hastalığıdır. Hastalığın en önemli yaptırımları, sürekli ilerleyen nefes darlığı ve ağız sorunlarıdır. Bu hastalık, en net olarak akciğer zarı biyopsisinde tanılanır. Erken tedavi kaçırıldığında, hastalık kişiyi kısa sürede ölüme götürebilir.

Asbestoz: Vücut, asbest mineralindeki lifleri açmak için bir tür asit salgılar. Salgılanan bu asit, akciğerde yaralar oluşturur ve asbestoz hastalığı oluşan bu yaralardır. Ortaya çıkması 10 ile 20 yıl arasında değişir.

Asbest kanserojen maddesi, insan sağlığına önemli zararlar verdiği gibi, çevreye de önemli birtakım zararlar vermektedir.

Bu madde, çok düşük oranlarda da olsa doğal nedenlerden dolayı havada ve içme suyunda bulunur. Asbest maddesi, Anadolu'da sıklıkla kullanılan ve zararı bilinmeyen bir maddedir. Bu maddenin kullanımı ise oldukça bilinçsizce çeşitli alanlarda halkın kullanımıdır.

Köylerde bu madde ile evler badana yapılır. Evlerin damına serilir. Belki de tehlikenin farkında olmadan, küçük çocuklarda pudra yerine kullanıldığı görülmüştür.

Bazı Anadolu köylerinde diğer adıyla Höllük Toprağı ısıtılır ve çocuklar bu toprak ile sarılır. Tedavi amaçlı anlayış olsa gerek! Bu oldukça yanlış bir davranıştır. Fakat maddenin zararları bilinmediği için uygulanır. Türkiye'de kansere neden olan bu zehirli maddenin Çevre Ve Orman Bakanlığınca üretimi ve kullanımı ve de piyasaya arzı yasaklanmıştır.

Daha önce piyasaya arzı yasaklanan asbestin, bina yıkımı sırasında havaya karışmaması için gerekli önlemler alınmalıdır. Yıkılacak binalarda asbest maddesi ölçümleri yapılması gerekiyor.

Belediyeler, yıkılacak binalarda kansere yol açan asbestin temizlenmesi şartını getirdiler.

Soru: Gerze de çatı örtüsü asbestli olan birçok yangın evi kişisel yada belediye iş makineleri tarafında yıkıldı, hala da yıkılmakta. Yıkım esnasında yönetmelikte belirtilen önlemler alındı mı?

Isıya, aşınmaya ve kimyasal maddelere karşı son derece dayanıklı bir mineral olarak bilinen asbest liflerinin solunması, Akciğer kanseri, Mezotelyoma ve Asbestozis gibi ciddi sağlık problemlerine yol açtığı ilçemizde biliniyor mu?

Asbest gösterdiği izolasyon özelliği nedeniyle sihirli bir mineral olarak biliniyor.Çok uzun yıllar; inşaat,gemi,otomotiv, tekstil,marley, içme suyu borusu,( Gerze yangın sonrası yapılan şehir şebeke suyu dağıtımında asbestli borular kullanılmıştır.Hala bazı yerlerde olduğu söylenmekte!) levhalar, kazan boru kaplamaları, fren ve debriyaj balataları,çanta ve asbestli iplik malzemelerinin üretiminde kullanılmıştır!

Bazı kullanım alanlarında, üretimi yasaklanarak durdurulmuştur.

Benim asıl değinmek istediğim; yıllar öne yapılan Gerze Yangın evlerinin çatı örtüsünün Asbestli oluşudur.

Bu örtüler kaldırılırken mutlaka önlem alınmalıdır. Gelişi güzel sıradan insanlar hiç önlem almadan kaldırılması, hem kaldıranlar için hem de o çevrede yaşayanlar için tehlike arz etmektedir.

Yıllarca o çatı altında insanlarımız yattılar, oturdular günümüzde de oturup, yatmakta olanlar da vardır. Çatı örtüsü üzerinden akan sularla toprağımız ve bahçelerimizde ki bitki örtüsü de sanırım yıllarca asbest tozu, lifleri toprağa yayılmakta ve üzerinde yetişen bitkileri etkilemektedir.Bizler bu bitkilerin ürünlerini yemekteyiz!

Hele yıkım, çok önemlidir! Belediyemiz mutlaka 2013 yılında çıkarılan yönetmelik hükümlerini mutlaka uygulamalıdır. Günümüzde yaygınlaşan kanser hastalığının bir nedenin de Asbest yada Amyant ismiyle bilinen mineral olduğu hiç unutulmamalıdır!

Tüm okurlarıma sağlıklı ortamlarda güzel bir yaşam diler; ayrıca tüm okurlarımın" Kurban Bayramı'nı "içtenlikle kutlarım...

Sevgiyle Kalın.

Ali Vacit TOKMAK