Sinop İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürü Şahin Değirmen Su Ürünleri Yetiştiricilik Tesisleri hakkında kurumun resmi internet sitesinden bir açıklama yaptı. Değirmen, basında bazı mecralardan yasal ve bilimsel dayanağı olmayan kamuoyunu ve halkımızı yanıltıcı beyanlar verildiğini belirterek bölgeye 1000 kişilik bir istihdam olacağını söyledi.

İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürü Şahin DEĞİRMEN Su Ürünleri Yetiştiricilik Tesisleri hakkında yaptığı açıklamada;

" Dünya Gıda Örgütü (FAO) tahminlerine göre; bugün yaklaşık 7,6 milyar olan dünya nüfusunun, 2050 yılında yaklaşık 10 milyara ulaşacağı bildirilmektedir. Aynı zamanda bu nüfus artışı yanında, ülkelerin ve insanların yaşam standartları da yükselmektedir.

Gerek artan nüfusun, gerekse yaşam standardının iyileşmesi sonucu, hayvansal proteine olan ihtiyacın, en az iki katı artacağı yönünde bilim insanlarının öngörüleri bulunmaktadır. Uzmanlar, artan bu sağlıklı ve kaliteli besin ihtiyacının önemli bir kısmının su ürünleri üretiminden karşılanacağını belirtmektedirler.

Su ürünleri yetiştiriciliği dünyada en hızlı gelişen sektörlerden biri olup, bu gelişmelere paralel olarak ülkemizde de su ürünleri üretiminin yetiştiricilik yoluyla artırılmasına yönelik önemli gelişmeler sağlanmış ve bölgesinde lider ülke konumuna kadar yükselmiştir. Bakanlığımızca verilen destekler ve teknolojik gelişmeler sayesinde bir taraftan üretim artarken diğer taraftan da tesislerin modernize edilmesiyle çevre dostu üretim modeline geçilmiştir. 2002 yılında 1245 olan yetiştiricilik tesis sayısı %87 artışla 2326'ya ulaşmıştır. Böylece, su ürünleri yetiştiricilik üretimi de 2002 yılında 61 bin ton iken, 2016 yılında %315 artarak 253 bin tona, aynı zamanda yetiştiriciliğin toplam su ürünleri üretimi içindeki payı 2002 yılında %9 iken, 2016 yılında %43'e yükselmiştir.

Üretimde yaşanan bu gelişmelere paralel olarak su ürünleri ihracatımız da, 2002 yılında 27 bin tondan, 2016 yılında 145 bin tona, değer olarak ise 97 milyon dolardan, yaklaşık 800 milyon dolara yükselmiştir. Başta AB ülkeleri olmak üzere aralarında Japonya, ABD, Rusya ve Kore gibi ülkelerinde yer aldığı 80 ülkeye 145 bin ton balık ihracatı gerçekleştirilmiştir. İhracatımızın yaklaşık %75'ini balık çiftliklerimizde üretilen balıklarımız oluşturmaktadır.

Ayrıca, ürünlerimizin kalite, lezzet ve yüksek standartlara sahip olması nedeniyle yetiştiricilik ürünlerimiz dünya pazarlarında da aranır hale gelmiştir. Öyle ki, ülkemizde üretim yapan iki farklı firmanın yetiştirdiği çipura ve levrek balıkları dünyanın en kaliteli balıkları seçilmiştir (ITQI 2017).

Deniz balıkları yetiştiriciliği yoğun olarak Muğla, İzmir, Aydın illerimiz başta olmak üzere son yıllarda Sinop, Mersin, Samsun ve Trabzon illerimizde yapılırken, iç su balıkları yetiştiriciliği ise yine Muğla, Elazığ, Kayseri ve Kahramanmaraş illerimiz başta olmak üzere ülkemizin geneline yayılmış durumdadır. Bunun yanı sıra özellikle denizlerde yeni üretim alanlarının yetiştiriciliğe kazandırılmasına yönelik çalışmalar da devam etmektedir.(Adana da 60 bin ton/yıl, Mersinde 40 bin ton/yıl kapasiteli alan açılmıştır.)

Karadeniz Bölgesinde üretimde başarıya ulaşılan kilogram üstü Alabalığa (Halk arasında Karadeniz Somonu olarak da adlandırılıyor.) son zamanlarda talep hızla artmaya başlamıştır. Somon balığına eş değer bulunan kilogram üstü Alabalıklar ile ilgili yapılan çalışmalarda Norveç Somonuna göre Omega-3 yağ asitleri yönünden daha zengin olduğu da tespit edilmiştir. Özellikle AB ülkeleri, Japonya gibi ülkelerden talepler artmaya başlamıştır.

Kilogram üstü Alabalığa yurt içinde ve yurt dışında taleplerin artması ve Karadeniz'de üretiminin başarıya ulaşmasıyla, İlimiz sınırları içerisinde yer alan yetiştiricilik alanlarına başvuru talepleri 2016-2017 yıllarında artmıştır.

Bakanlığımızın 22.11.2012 tarihli yazıları ile Trabzon Su Ürünleri Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğünün (SÜMEA) sahada gerçekleştirdiği çalışma raporuna istinaden denizde ağ kafeslerde su ürünleri yetiştiricilik taleplerinin SÜMEA'nın raporda belirttiği I Potansiyel (Demirciköyü- Gerze açıkları) ve II. Potansiyel (Gerze – Dikmen açıkları) alanları uygun bularak, belirlenen koordinatlar içerisinde, Su Ürünleri Yetiştiricilik Yönetmeliği ve 2006/1 nolu Su Ürünleri Uygulama Esasları Genelgesi doğrultusunda işlemlerin yürütülmesi İl Müdürlüğümüze iletilmiştir. İlgi emir yazı gereği, İl Müdürlüğümüzce başvurular işleme alınmıştır. 2012 yılında 36 adet başvuru gerçekleşmiş, ancak 6 tanesi işlemleri devam ettirmiş, 2014 yılında çoğu firma başvurudan vazgeçmiştir. 2016-2017 yıllarında tekrar artan başvuru talepleri 2017 yılı başlarında değerlendirilerek ilgi mevzuatlar doğrultusunda işleme alınmıştır. I. Potansiyel alanda 17 adet başvuru, II. Potansiyel alanda 14 adet başvuru olup toplamda 31 adet başvuru mevcuttur. 9 başvuruya ait proje onaylanarak su kiralamaları yapılmıştır. Bir adedi Sinop Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesine ait uygulama ve araştırma sahasıdır. Diğer başvurular projelerini hazırlama aşamasında olup, tüm alanlar üretime başladığı zaman toplam kapasite 31 580 ton/yıl olacaktır.

Ülkemizde su ürünleri yetiştiriciliği ve turizm konusunda birinci sırada Muğla ili yer almaktadır. Muğla ilindeki su ürünleri yetiştiriciliği 1990'lardan beri yapılmaktadır ve günümüzde 89 000 tonluk kapasiteye ulaşılmıştır. Ağ kafeslerde su ürünleri yetiştiriciliği yapılması Muğla ilinin turizm şehri olmasını engellememiştir. Çünkü teknolojik gelişmeler sayesinde bir taraftan üretim artarken diğer taraftan da tesislerin modernize edilmesiyle çevre dostu üretim modeline geçilmiştir. Aynı zamanda yemleme de FCR (Yemin sindirilme oranı) değeri yüksek yemler kullanılması, pahalı bir gider olan yemin daha bilinçli harcanması da önemli bir faktördür.

Faaliyette olan bu tesisler, Bakanlığımız ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı mevzuatlarına göre sıkı denetlenmektedir. Su Ürünleri Yetiştiricilik Yönetmeliğinin 20 nci maddesi (Su Ürünleri Sağlığının ve Refahının Korunması İçin Alınacak Tedbirler) ve 21. maddesi (Çevresel Etki ve Koruma ile İlgili Alınacak Önlemler) doğrultusunda ve Canlı Hayvan ve Hayvansal Ürünlerde Kalıntı İzleme Genelgesi doğrultusunda üretim süresince denetim - kontroller ve numune alım işlemleri yetiştiricilik tesislerinde yapılmaktadır. Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından da "Denizlerde Kurulan Balık Yetiştiriciliği Tesislerinin İzlenmesine İlişkin Tebliğ" hükümleri doğrultusunda denetimlerini yapacaktır. Bu denetimlerde düzenli olarak suyun fiziksel, kimyasal analizleri yanı sıra sedimenden numune alınarak kirlilik takibi yapılacaktır. Aykırılığın tespiti durumunda gereği cezai işlemler uygulanacak, hatta tesis projeleri iptal edilecektir. Firmalar sürdürülebilir yetiştiricilik yapabilmeleri için gerekli kaidelere uymak zorundadır. Kurumumuz, su ürünleri yetiştiricilik tesislerinin her aşamasında yasal takipçisi olacaktır.

Basın da bazı mecralardan yasal ve bilimsel dayanağı olmayan kamuoyunu ve halkımızı yanıltıcı beyanlar verilmektedir. Denizlerimiz hazine malıdır. İzinsiz hiçbir tesisin kurulması mümkün değildir. Kanunen de ciddi cezaları bulunmaktadır. İlimizde Yetiştiricilik alanları açılmadan önce Araştırma Enstitüsü tarafından saha çalışması yapılmış, bu çalışmalarda ilgili mevzuatlar, yetiştiricilik kriterleri ve çevre hususu özellikle göz önünde bulundurulmuştur. Sinop'ta projesi onaylanan ve faaliyete başlayan 3 adet (toplam fiili üretim 1716 ton/yıl) tesis bulunmaktadır. Tesislere ait Bakanlığımız tarafından "Yetiştiricilik Belgesi" tanzim edilmiştir. Projesi onaylanan her bir tesisin dosyasında, Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı'ndan yetiştiricilik talebi uygun bulunduğuna dair uygun görüş yazısı, "CED Yönetmeliğine göre sakınca olup olmadığını gösterir belge" yer almaktadır.

İlimizde faaliyete başlayan bu tesislerde kilogram üstü Alabalık yetiştiriciliği yapılmaktadır. Üretimde 1 kg.'lık balıklar Kasım ayı ortalarında kafeslere atılacak olup, 3,5 kg ağırlığında Mayıs ayında hasat edilecektir. Denizde ağ kafeslerde yıllık planlanan üretim süresi 6 aydır. İlimizde turizmin yoğun olduğu aylarda üretim olmayacaktır. I.Potansiyel alan Demirciköyü açıklarında başlamakta olup, Gerze Oğuzlar Petrol açıklarında son bulmakta, II. Potansiyel alan ise Gerze Yenikent Töngel mevki açıklarında başlayıp Samsun Yakakent'e bir kilometre mesafe kala son bulmaktadır. Tesislerin kurulduğu alanlarda yerleşim birimi, sit alanları turistlik koylar, plajlar yer almamaktadır. Ağ kafeslerde yetiştiricilik alanları balıklara yaşama alanı oluşturacaktır (koruma alanı). Özellikle ege denizinde yetiştiricilik alanları sayesinde geleneksel kıyı balıkçılığının tekrar canlanması sağlamıştır. Kirli bir ortamda balık zaten yaşayamaz, yetiştiriciliği yapılan bu balıklar yurt dışına çoğunlukla ihracat edilecek olup, bu ülkelere ait firmalar tarafından da bu balıkların et kalitesi ve yaşam ortamları üretimin her halkasında sıkı bir kontrolden geçecektir.

Başvuruların tamamen faaliyete başlaması durumunda 150 milyon dolar ihracat ve 1000 kişiye istihdam sağlanacaktır. Milyonlarca dolar vererek ithal ettiğimiz Norveç Somonunun yerini alan Alabalıklar yurt içinde sürdürülebilir yetiştiriciliğin yapılması sayesinde balıkçılık endüstrimiz, Halkımız, Bölgemiz ve Ülke ekonomimiz için güzel bir fırsattır. Sürdürülebilir su ürünleri, temiz çevre ve kaliteli ürün temin için Bakanlığımızca her türlü takip yapılmakta olup, süreklilik arz edecektir…"

Gerze Gündem Haber