Hiciv Ustası Nefi

       Osmanlı'da birini şiir ile zemmederek, onu gülünç hale koyup alaycı hale getireren manzumelerdir. Hiciv ki, bazı zamanlar çetin karşılanmakta idi. Hicviyyat içeren bir çok manzumeler ve şiirler yazan Ömer Nefi 1572 senesinde Hasankale'de doğdu. Ömer Nefi'nin dedesi sancak beyi (1535-1538) Mirza Ali Paşa olup, babası Mehmed Bey'de Kars sancak beyi (1560)oldu. Babasının ailesini terk ederek Kırım Hanı'ın yanına gidişine dahi oğlu Ömer Nefi hiciv yazmıştır. Devlet erkanına ailesinden ötürü yakın olan Ömer Nefi'ye destek veren Gelibolulu Ali, Erzurum defterdarıyken Nefi'ye hocalık ederek 'Nefi mahlasını' verdi. Ardından Kuyucu Murad Paşa tarafından İstanbul'a getirilerek I. Ahmet, II. Osman, I.Mustafa'ya sunduğu kasidelerle kendini tanıtarak saray erkanınıda yakından tanıma fırsatı doğarak hatta Saray'daki toplantılara katılan şairler arasında yer aldı.

          IV. Murad'ın Ömer Nefi'ye ayrıcalıklı davranmasıyla dönemin Kafzade Faizi, Nevizade  Atayi, Ganizade Nadiri, Veysi ve Riyazi gibi şairlerin tepkisini alarak buna karşılık Ömer Nefi'nin hicivlerini Padişaha sunmasıyla beraber gerek Devlet erkanından gerek Saray erkanından büyük nefretler oluşmaya başlamıştı. Zamanın Kuyucu Murad Paşa, Nasuh Paşa, Halil Paşalara kasideler sunarak kendini kabul ettirmiş olup kendisine şer  kesimde de bi o kadar artış olmuştu. Hatta kendisini kollayan IV. Murad bilahare hiciv yazmamsını tembihlediği halde yazmaktan geri duramamıştı.

          Kasidelerinde övgüyü, hicivlerinde yerme, sövme ve hakareti aşırıya vardıran Ömer Nefi zamane Saray erkanından Sadrazam Bayram Paşa hakkındaki hicvini IV. Murad'a okur. Bu hiciv üzerine Sadrazam Bayram Paşa derhal Ömer Nefi'nin ölümünü ister ki, IV. Murad baskılara dayanamayıp zaruri olarak ölümüne onay vererek kimi kaynaklarca idam edildiği kimi kaynaklarca sarayın odunluğunda boğularak denize atıldığı belirtilir. Ömer Nefi'ye göre şiir anlam yönünden de, söyleyiş yönünden de kusursuz olmalıdır. Sanatçının yeteneği, kültürü, Türkçe'ye hakimiyetiyle belirgenleşen şiirlerinde ses ve uyum herşeyden evvel gelmelidir. Sebkihindi akımından da etkilenerek şiir konusunda hiç alçakgönüllü olmayıp kendini divan şairlerinin en büyüğü sayar.

[email protected]

Araştırmacı Yazar

Volkan Yaşar BERBER

YORUM EKLE