Osmanli da Yeniçerililer

           I. Murad, babası Orhan Gazi'nin oluşturduğu piyade ve süvari teşkilatına dokunmadan bizzat devlet başkanı olan hükümdara bağlı devamlı ve maaşlı bir piyade ve atlı ordu meydana getirdi 1363. Böylece Yeniçeri, Cebeci, Sipahi denilen Kapıkulu ocakları ortaya çıktı. Bu ocakların insan ihtiyacını karşılayacak Acemi Ocağı kuruldu ki içeriği Pencik kanunuyla sağlamlaştırılan esirler ve devşirme yoluyla alınan Hıristiyan aile çocukları bulunmaktaydı.  Sonrasında yaya ve müsellem denilen piyade ve süvarileri geri hizmete alınmıştır. Yeniçeri Ocağının büyük subayları ise, Yeniçeri ağası, Sekbanbaşı, Kulkethüdası, Sansuncubaşı, Zağarcıbaşı, Turnacıbaşı, Muhzırağa, Büyük haseki, Küçük haseki, Başçavuş, Kethüdayeri, Katip idi lakin Yeniçeri Ağası bütün yeniçeri amir ve piyade ordusunun genel komutanı sayılırdı.

            Yeniçeri Ocağı cemaat, bölük  ve sekban adıyla üç sınıfa ve 196 ortaya ayrılmış idi. Her ortanın çorbacı, odabaşı, usta, mütevelli, bayrakdar, başeski, vekilharç subayları ve çavuş hükmünde karakullukçuları vardı. yine her ortanın anahtar, kalyon demiri, balık gibi birer nişanı var olup bu nişanları kışlaları kapısında ve bayraklarında işlenmiş idi. Yavuz Sultan Selim Han zamanında yeniçerililer den Ocak çorbacılarına ve yeniçeri emeklilerine evlenme serbest bırakıldıysa da sonraları genelinde evlenme serbest olmuştur. Yeniçerililerin ilk dönem ocağa kayd edildikleri zaman yevmiyelerii iki akçe idi. XVII. Asrın başlarında üç akçeye çıkarılmıştı. Yeniçeri maaşlarına ''ulufe'' denilmekteydi ki Maaş cüzdanlarına ''esame'' denilirdi. Ulufe ler üç ayda bir kez ve sadrazam tarafından verilirdi lakin yeniçerililerdeki adet gereği yemek zamanı çorba içmemeleri bir rahatsızlığın haberi sayılarak, derhal giderilmeye çalışılır ve de peşine keseler dağıtılırdı bu keseleri alan yeniçerililer İstanbul da vezneciler diye bilinen yerde ki kışlalarına giderlerdi.

           Yeniçeri Ocağının düzeninin bozulması III. Murad 1574-1595 senesine rast gelir. Çünkü bu zamanda askerlik harici esnaflıkla uğraşanları artmış ve esamelerin elden ele mezat usülu satılarak haksız maaş alanların artması, hazineye büyük zarar vermiştir. Zamane hatta III. Murad ın oğlu Şehzade Mustafa sünnedinde yer alan hıristiyan oyuncuların da usulsüz yeniçeriye Padişah tarafından katılmaları da üstüne bi serkeşlik olduğu kati dir. Böylece ocağa kural dışı alınanların, Acemi Ocağına girmeden, gerekli temel eğitimi almadan yeniçeri olmalarıyla, Yeniçeri Ocağının düzeni ve disiplini bozulmuştur.

 

 

 

[email protected]                       
Araştırmacı Yazar

Volkan Yaşar Berber

 

YORUM EKLE