Roma'da para birimine ''as'' denir. ''As'' bronzdan kesilmiş bir sikkedir. Asın üzerindeki kıymette paraya ''sesters'' denir. Sesters gümüştendir ve değeri 2,5 as'tır. Sonra ''kuinarius'' denen sikke gelir. Buda gümüş sikke olup 2 sesters kıymetindedir. Bundan üstün değerdeki sikke ise ''denarius''tur. Denarius gümüştür ve 2 sesters'e eşittir. Sonrasında altın sikke ''oreus'' adı verilen sikke gelir ki çok az ve değerlidir. Tüm bu sikkelerin üzerinde resimler vardır. Bilhassa tanrıların, tanrıçaların, konsüllerin ve başka yüksek makam sahiplerinin başları konur. Para basmak için lazım olan gümüş, İspanya'dan; altın İspanya ve Anadolu'dan; bakır ise İtalya'dan gelirdi.
Roma parası her devirde aynı satın alma gücünde olmamıştır. İktisadi duruma göre satın alma gücüde düşmekte ve yükselmektedir. Gümüş ticareti, başka birtakım ticaretler gibi, asil sınıfın elindedir. Bu sınıf, yılda yüzde 12 faizle para da vermektedir. O zamane Devlet vergileri doğrudan değil de, aracılardan talep edilirdi. Vergi, toplama hakkını devletten alanlar bu işten büyük kar sağlarlardı. Senatörler gibi en yüksek makam sahipleri ve büyük asilzadeler ticaretle doğrudan doğruya uğraşamazlar. Bunların büyük servetleri, geniş topraklarından elde ettikleri tarım ürünlerinden meydana gelmiştir. Bu topraklarda esirler toprak işçisi ve çoban olarak kullanılırdı.
Araştırmacı Yazar
Volkan Yaşar BERBER