Yeşil Gerze Çevre Platformu ve Ekoloji Kolektifi’nden basına ve kamuoyuna

Gerze Termik Santralı projesi resmen sona erdi

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 23 Şubat’ta Sinop Gerze Yaykıl Köyü’nde Anadolu Grubunca kurulması planlanan termik santralına ait Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) sürecini sonlandırıldı.

Yeşil Gerze Çevre Platformunun (YEGEP) açıklaması

Teşekkürler! Gerze halkını ve Yaykıl köylüsünü yalnız bırakmayanlara!

Termik santrale karşı başlattığımız mücadelemiz de baş ilkelerimizden birisi yerelden- yerinde-doğrudan-demokratik ve hukuki mücadele idi.

Hepimizin emeğine, yüreğine sağlık!

Bizler doğanın talanına ve yıkımına karşı, mücadelemizi çok iyi geliştirerek uyguladığımızı biliyoruz. Bizler mücadele koşullarını geliştirirken; ekolojik, sosyal, ekonomik, politik ve diğer her açıdan tehlikelerini de bir bir saptarken, ilçemizde ve Yaykıl köyünde ne tür yerel tehlikelere yol açacağını ve hatta bu yerel tehlikelerin ülkemizde ve dünyada nasıl bir yok oluşa sebep olacağını da ispatlarıyla açıklamaya çalıştık.

Bu 6 yıl boyunca nerelerde nasıl sıkıntılar çektiğimizi, bu uğurda ilk çalışmaya başladığımız andan bu güne süregelen bütünlüğümüzü, mücadelemizin acil olduğunu, yolumuzun doğru olduğunu görerek ve buna inanarak ayaklandık.

Birbirimizin emeğine sahip çıktık. Lakin ne teşekkür ne de minnet duyulacak şeyler olmadığını da bildik. Çünkü bizim yaptığımız “gönül işçiliğiydi.”

Kendiliğinden görev ve sorumluluk alıp gönüllü çalışan insanlardık. Bazen ne kadar yol alsak da bir arpa boyu dahi gitmediğimizi düşündük. İşte böyle zamanlarda ne yapılması gerekiyorsa onu yapmaya çabaladık, ihmal edilmiş bir konunun olmamasına gayret gösterdik.

Ne güzeldir ki hala inanç ve gayretimizden ödün vermemeye devam diyoruz. Şimdi önümüzde daha geniş bir yelpaze açıldı. Hepimiz bunun farkındayız.

YEGEP’liler olarak Gerze ilçesinin Yaykıl köylüsünün mücadelesinin ülke genelinde duyulmasında, yayılmasında, bilinmesinde ilkeli bir şekilde ön ayak olduk. Bugünden sonra da bu mücadelenin tarihsel süreç içerisinde yerini aldığını bilmenin gururu ve mutluluğunu tüm mücadele edenlerle paylaşmaya hazırız.

Artık bize açılan davaların takipçisiyiz. Dün birbirimizi yalnız bırakmadık bu günde birbirimizin yanında olmaya devam edeceğiz. En başından beri bizlerin yanında olan Ekoloji Kolektifi’ne teşekkür ediyoruz.

Biz bileğimizin hakkıyla, alnımızın teriyle bu sona gelirken çok badireler atlattık. Bizlerin kararlılığına imrenerek bakanlara, mahkeme süreçleriyle de gösterdiğimiz birliktelik örnek olacaktır.

Termik santrale hayır diyen binlerce kararlı, onurlu, yaşam mücadelesi için birleşen çok ses, tek yürek olmuş Yaykıl köylüsünün, Gerze halkının isyanı ve direnişi tüm dünyaya örnek olsun!

Ekoloji Kolektifi açıklaması

Sinop’un Gerze ilçesine bağlı Yaykıl köyünde Anadolu Grubu tarafından yapılmak istenen termik santrale karşı yürütülen mücadele; edinilen kazanımlar, maruz kalınan şiddet, hak ihlalleri ile Türkiye ve Dünya kamuoyunda geniş yer aldı, birçok mücadele tarafından örnek gösterildi. Ekoloji Kolektifi Gerze termik karşıtı mücadelenin yanında yer alıp, mücadelenin hukuki altyapısını güçlendirmek adına emek harcadı. Bu süreçte, Ekoloji Kolektifi üyesi avukatlar mücadelenin gönüllü avukatlığını yürüttüler. Gerze Termik karşıtı mücadele içerisinde üstlendiğimiz sorumluluklar gereği, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 23 Şubat 2015 tarihli karar ve Gerze termik santralı ÇED süreci hakkında bir değerlendirme yapmayı kamusal bir ödev olarak görüyoruz.

Gerze Termik Santralı ÇED Süreci nasıl başladı?

Termik santral projesini bir an önce faaliyete geçirme hayali kuran Anadolu Grubu, 2008 yılında, herhangi bir ÇED süreci işletmeksizin, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumuna üretim lisansı başvurusu yaptı. Danıştay 13. Dairesi’nin 20.07.2009’da ÇED Olumlu veya ÇED Gerekli Değildir kararı olmadan alınan üretim lisansının yürütmesini durdurması üzerine, şirket ÇED sürecini başlatmak için Çevre ve Orman Bakanlığına başvuruda bulundu.

ÇED Süreci 2012 yılında durduruldu

Gerze Enerji Santralına ilişkin işletilen ÇED süreci, 30.04.2012 tarihli 1. İnceleme Değerlendirme Komisyon Toplantısı sonucunda, Orman Genel Müdürlüğünün sunmuş olduğu “termik santral kurulmak istenen yerin hemen yakınında ormanlık alanların bulunduğu, hatta santral alanının bir kısmının orman alanı olduğu, termik santraldan açığa çıkacak baca gazı emisyonlarının Gerze’yi, Sinop’u, termik santral alanının 25 km uzağında bulunan Tabiat Koruma alanı olan Sarıkum Göletini olumsuz etkileyeceği” şeklindeki görüşe dayanılarak durduruldu. Şirket 30.04.2012 tarihinden sonraki süreçte, Orman Genel Müdürlüğünün bu görüşünü aşmaya çalıştı ancak yaptığı girişimler başarısızlıkla sonuçlandı.

Revize ÇED Raporları iade edildi

Gerze Enerji Santralı ÇED raporunu hazırlayan Dokay-ÇED Çevre Mühendisliği şirketi, Orman Genel Müdürlüğünün 2 Ekim 2012 tarihli, “zaruret görülmesi halinde ormanlık alanda enerji tesisi kurulabileceği” yönündeki görüşünü Bakanlığa sunarak ÇED sürecinin devam etmesini istedi. Ancak Bakanlık 27 Kasım 2012’de, “enerji tesisi için söz konusu orman alanının kullanılmasının zorunluluk arz ettiğine dair herhangi bir kamu yararı ya da resmi bir kabul bulunmadığı” görüşüyle başvuruyu reddetti, revize edilmiş ÇED raporu şirkete iade edildi.

ÇED süreci sonlandırılmıştır

Firma, ikinci kez tadil ettiği ÇED raporunu 25 Mart 2013’te tekrar Bakanlığa iletti ve sürecin devamını istedi. Bakanlık, 2 Ağustos 2013 tarihli yazısıyla ÇED sürecinin devamı talebini yeniden reddetti. 2 Ağustos 2013 tarihli karar sonrası yayınladığımız açıklamada, “Şirketin ilk ÇED raporu ve daha sonraki revize edilmiş ÇED başvurularının ormanlık alandan ötürü reddedilmesiyle ÇED sürecinde sona gelindi. ÇED Yönetmeliğinin 12. maddesinin 8. fıkrasında, ‘ÇED raporunda değişiklik yapılmasının en çok iki kez istenebileceği, yapılan düzeltmenin komisyonca yeterli görülmemesi halinde, başvurunun Bakanlıkça geçersiz sayılacağı’ belirtilmektedir. ÇED raporunda iki kez değişiklik yapan ve bu değişiklikleri aynı gerekçeyle reddedilen firmanın bundan sonraki başvuruları geçersiz sayılacaktır. Sürecin devam ettirilmesi hakkının yitirilmesi, ÇED sürecinin sonlandığı anlamına gelmektedir” değerlendirmesine yer vermiştik.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığının revize raporları iade etmesine, ithal kömüre dayalı termik santralı projesinin Orman Yasasına aykırılığına, kamu yararı ve zaruret taşımadığı yönünde kesin vurgular yapmasına karşın şirket ÇED sürecini devam ettirebilmek için yeniden revize ÇED raporu hazırlamış, 27.12.2013’te Bakanlığa sunmuştur. Şirketin hazırladığı 3. Revize ÇED raporunu Bakanlık, 12.05.2014’te Orman Genel Müdürlüğüne göndermiştir. Orman Genel Müdürlüğünün rapor hakkında görüş bildirmemesi üzerine, Bakanlık 03.11.2014’te yaptığı bildirimle Orman Genel Müdürlüğünden 90 günlük süre içerisinde, ÇED sürecinin durdurulmasına konu olan hususlara ilişkin çalışma yapılmasını istemiştir. Geçen süre içerisinde, Bakanlığa ilave bilgi ve belge sunulmaması üzerine, Bakanlıkça Gerze Enerji Santralı projesinin ÇED süreci sonlandırılmıştır.

ÇED Süreci sonlandırıldı. Peki şimdi?

23 Şubat’ta ÇED süreci sonlandırılan Gerze Enerji Santralının üretim lisansının iptali için Danıştay 13. Dairesinde açılan davanın, 31.03.2015’te duruşması yapılacak. Üretim lisansının 2009 yılında yürütmesinin durdurulması sonrasında, ÇED süreci işletilmiş ve 30.04.2012’te ÇED süreci durdurulmuştur. ÇED sürecinin durdurulması kararı sonrasında; şirket sunduğu her revize ÇED raporunda proje alanını biraz daha ormanlık alanı dışarısına taşıyarak, projeyi Orman Yasasına ve kamu yararına uygun hale getirmeye çalışmıştır. Ancak, ormanlık alanların ve tabiat koruma alanlarının bulunuyor olması nedeniyle, bölgede termik santral kurulması hukuken imkânsızdır. Nitekim ÇED süreci bu gerekçe ile şirket açısından olumsuz sonlanmıştır.

Gelinen noktada, ÇED süreci kesin olarak sonlandırılmıştır. Bu süreç içerisinde; EPDK’nın üretim lisansı ile verdiği inşaata başlama ve inşaatı bitirme süreleri de dolmuştur. ÇED Olumlu kararı sunulmasının hukuken imkânsız hale gelmesinden, Çevre Kanunu gereğince ÇED olumlu kararı olmadan inşaatın başlayamayacağından ötürü, üretim lisansının da gecikmeksizin iptali gerekmektedir.

Biz ne kazandık?

Gerze halkı; Bakanlığın ve şirketlerin ÇED uygulamalarına, yürütülen ceza soruşturmalarına ve davalara rağmen ÇED sürecindeki katılım ilkesinin ta kendisini işletmişlerdir. ÇED süreci, santralın ormanlar ve doğal tabiat alanları üzerindeki olumsuz etkilerinden öte, Gerze halkının ÇED sürecine aktif katılımları sonucunda; dava aşamasına gerek kalmadan, sonlandırılmıştır.  Bu nedenle, Gerze ÇED süreci, bir ÇED süreci nasıl işletilir sorusunun cevabıdır.

Bu hukuki kazanımın ötesinde Ekoloji Kolektifi, Gerze’de insanca, onurlu, doğaya saygılı bir yaşamanın yeni olanaklarını öğrendi. Yaykıl’da birlikte yan yana durduğumuz, nöbet beklediğimiz, üşüdüğümüz, ürettiğimiz, üzüldüğümüz, sevindiğimiz ve ezcümle insan kalabildiğimiz herkes kadar herkes gibi sevinçliyiz. Gerze de Gerze’ymiş ha!

Yeşil Gerze Çevre Platformu (YEGEP)

Ekoloji Kolektifi

4 Mart 2015

Gerze Gündem Haber