Sigortasız işçi çalıştırması yani kayıt dışı istihdam ülkemizin kanayan yaralarından biri. Kanunlarımızda, sigortasız işçi çalıştıran işverenler açısından caydırıcı, sigortasız çalıştırılanlar açısından koruyucu birçok haklar mevcut. Kanunlarla tanınan hakların zamanında kullanılması, kayıt dışı istihdamla mücadelenin en önemli caydırıcı unsuru.

İŞE GİRİŞİNİZİ KENDİNİZDE BİLDİRİN

Bilindiği üzere, işyerlerinde işçi çalıştırmaya başlayan işverenler, bu işçilerin bildirimlerini Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirmek zorundalar. 5510 sayılı kanunla, işverenlerin çalıştırmaya başladıkları işçileri, zamanında kuruma bildirip bildirmediklerini kontrol altına almak ve sigortasız işçi çalıştırmanın önüne geçmek amacıyla, istemeleri durumunda işçilerinde çalışmaya başladıklarını Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirebileceklerini hüküm altına almıştır.

Sosyal Güvenlik Uzmanı Vedat İlki tarafından geçen haftalarda gündeme taşınan ve 2008 yılından bu tarafa yürürlükte olan 5510 sayılı kanunu 8.maddesinde yer alan düzenlemede: “Sigortalılar, çalışmaya başladıkları tarihten itibaren en geç bir ay içinde, sigortalı olarak çalışmaya başladıklarını Kuruma bildirirler. Ancak, sigortalının kendini bildirmemesi, sigortalı aleyhine delil teşkil etmez.” denilmektedir.

Söz konusu düzenlemeye göre, herhangi bir işyerinde çalışmaya başlayan kişinin sigortalı olarak çalışmaya başladığını Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirme hakkı bulunmaktadır. Bu haktan yararlanabilmek için, bir işyerinde çalışmaya başlayan kişinin, aşağıda örneği bulunan “SİGORTALI BİLDİRİM BELGESİ”’ ni işe başladığı tarihten itibaren 30 gün içinde işyerinin bağlı bulunduğu Sosyal Güvenlik Müdürlüğüne/Merkezine vermesi gerekiyor.

 “SİGORTALI BİLDİRİM BELGESİ” ni inceleyen Sosyal Güvenlik Kurumu, sigortalının ilgili işveren tarafından bildirilmediğini tespit ederse, tespit, hem sigortalıya hem işverene bildirilecek. Yapılan bildirime rağmen işveren tarafından gerekli düzeltme ve bildirim yapılmazsa işyeri denetime alınacak. Bildirimde bulunan çalışanın, o işyerinde çalıştığı halde işveren tarafından sigortalı olarak bildirilmediği tespit edilirse işçinin bildirimi doğru kabul edilerek geriye yönelik sigorta girişi re’sen yaptırılacak ve işyerine idari para cezası uygulanacak. Ayrıca işyeri, bir yıl süre ile sigorta prim indiriminden faydalanamayacak.

Çalışmaya başlanılan işyerinde, sigortanızın zamanında yapılmaması nedeniyle mağdur olmamanız için, işe başladığınız tarihten itibaren 30 gün içinde “SİGORTALI BİLDİRİM BELGESİ” ni bağlı bulunduğunuz Sosyal Güvenlik Kurumu’na vermeniz gerekiyor.

TESPİT DAVASI AÇMA HAKKINIZI KULLANIN

“10 yıldır şunun yanında çalıştı ama patron sigortasını yapmamış” şeklinde konuşmalara zaman zaman şahit oluyorsunuzdur. Bu durumda olanların mağduriyetlerini ortadan kaldıracak güncel düzenleme, 2008 yılından itibaren yürürlükte olan 5510 sayılı kanunun 86.maddesinde yapılmıştı.

Düzenlemeye göre; Sigortasız çalıştırılan kişinin, işten ayrıldığı yılın sonundan başlayarak 5 (beş) yıl içinde iş mahkemesine başvurarak tespit davası açması ve sigortasız çalıştırıldığının mahkeme kararı ile ispatlanması gerekiyor. Mahkeme kararına göre, sigortasız çalıştırılan günler geriye dönük olarak kazanılabiliyor.

Haber: Serbest Muhasebeci Mali Müşavir Cumhur ÇETİN

Gerze Gündem Haber